Topinambur zawiera dużo wody, węglowodanów, białek i bardzo mało tłuszczu. Jest bogatym źródłem składników mineralnych takich jak: potas, wapń, cynk, sód, fosfor, żelazo, magnez. Topinambur jest także źródłem witamin: A, B6, E, K oraz tiaminy, ryboflawiny, niacyny i kwasu foliowego.

Topinambur ma szerokie zastosowanie praktyczne. Ze względu na ładne, żółte kwiaty jest hodowany w charakterze rośliny ozdobnej, ale także uprawiany jako roślina pastewna. Liście i łodygi, świeże albo przetworzone na susz lub granulat, są wysokiej jakości paszą dla zwierząt. Dzięki silnemu systemowi korzeniowemu jest skuteczną rośliną przeciwerozyjną. Sieczka z surowych łodyg wykorzystywana jest na podłoże do uprawy grzybów jadalnych (np. boczniaków). Jest także wybitnie cennym, bogatym w wielocukry, białka, kwasy organiczne i witaminy surowcem zielarskim.

Superfoods to angielska nazwa listy produktów, które w Polsce określane są super żywnością. W literaturze możemy znaleźć informacje wskazujące na to, iż są to produkty, które charakteryzują się  wysoką wartością odżywczą, bogactwem antyoksydantów, składników mineralnych, witamin, nienasyconych kwasów tłuszczowych i/lub białka. Dodatkowo niektóre z nich, mają korzystny wpływ na mikrobiotę jelit.

Topinambur nie bez powodu zaliczany jest do żywności superfood, a więc jedzenia o wyjątkowym działaniu prozdrowotnym.Przede wszystkim zapobiega wielu chorobom cywilizacyjnym, w tym otyłości i cukrzycy. Jest też świetnym źródłem witamin i składników mineralnych. Znajdziemy w nim witaminę C, PP i witaminy z grupy B, a także magnez, cynk, potas, żelazo, krzem, fosfor, miedź, wapń oraz spore ilości inuliny. To ważna wiadomość dla diabetyków, gdyż inulina w procesie trawienia przekształca się w dobrze tolerowaną przez nich fruktozę.

Inulina pomaga w normalizowaniu glikemii przy cukrzycy typu 2 i zmniejsza insulino oporność.
Odznacza się też niskim indeksem glikemicznym. Egzotyczne warzywo ma bardzo korzystny wpływ na ludzki organizm. Dzięki dużej zawartości potasu, pomaga w regulacji ciśnienia tętniczego. Obecność niacyny i magnezu sprawia, że superfood topinambur wspomaga pracę układu nerwowego, a przy okazji działa antystresowo. I to nie wszystko. Słonecznik bulwiasty redukuje ilość „złego” cholesterolu i tym samym zapobiega miażdżycy oraz jest pomocny w leczeniu chorób serca i innych chorób naczyń krwionośnych. Wykazuje również działanie moczopędne, zapobiega infekcjom dróg moczowych, a także opóźnia starzenie komórek. Warto w tym miejscu dodać, że topinambur przyczynia się do łagodzenia objawów reumatyzmu i wspomaga jego leczenie. Może być także stosowany profilaktycznie przeciw zaburzeniom prostaty i wrzodów żołądka. Sok ze słonecznika bulwiastego idealnie spisuje się w leczeniu hemoroidów. Poza tym, bulwy topinamburu znane są ze zdolności do obniżania gorączki i łagodzenia bólu. Ujawnia się tutaj działanie kwasu salicylowego, który działa jak naturalna aspiryna.

Regularne spożywanie słonecznika bulwiastego skutecznie poprawia perystaltykę jelit.
A to wszystko dzięki obecności wspomnianej wcześniej inuliny. Składnik ten posiada jeszcze inną super moc – eliminuje bakterie chorobotwórcze, co w efekcie poprawia proces trawienia, zapobiega biegunkom lub zaparciom, a także zapaleniu jelita grubego. To z kolei przekłada się na zminimalizowanie powstania groźnych chorób, jak polipy czy owrzodzenia, z których w przyszłości mógłby rozwinąć się nowotwór.

Spożywanie topinamburu, z uwagi na dużą zawartość inuliny oraz występowanie błonnika pokarmowego w jego bulwach, zalecane jest osobom zmagającym się z nadwagą i otyłością. Składniki te zapewniają długotrwałe uczucie sytości, ograniczają napady głodu, a tym samym zapobiegają podjadaniu między posiłkami i skutecznie wspomagają utratę zbędnych kilogramów.

Naturalny prebiotyk
Inulina jako naturalny prebiotyk pobudza wzrost dobroczynnych dla organizmu człowieka bakterii jelitowych przez co  reguluje prace jelit, skraca czas pasażu jelitowego przywracając regularność wypróżnień. Badania wskazują, że niedobór pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym stanowi przyczynę problemów w walce z nadmiarem kilogramów. Inulina nie tylko wspomaga odchudzanie, lecz również reguluje zaburzenia metaboliczne, towarzyszące otyłości, m.in. reguluje zbyt wysoki poziom cholesterolu.

Pozytywny wpływ na urodę
Dzięki wysokiej zawartości krzemu, skutecznie poprawia wygląd skóry. Niweluje niedoskonałości i pomaga przywracać skórze dobrą kondycję. Ma też korzystny wpływ na stan włosów i paznokci. Zastosowany zewnętrznie, zminimalizuje nieprzyjemne objawy łuszczycy i pomoże przyspieszyć gojenie ran po oparzeniu.

Inulina jako naturalny prebiotyk pobudza wzrost dobroczynnych dla organizmu człowieka bakterii jelitowych przez co  reguluje prace jelit, skraca czas pasażu jelitowego przywracając regularność wypróżnień. Badania wskazują, że niedobór pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym stanowi przyczynę problemów w walce z nadmiarem kilogramów. Inulina nie tylko wspomaga odchudzanie, lecz również reguluje zaburzenia metaboliczne, towarzyszące otyłości, m.in. reguluje zbyt wysoki poziom cholesterolu.

Dzięki wysokiej zawartości krzemu, skutecznie poprawia wygląd skóry. Niweluje niedoskonałości i pomaga przywracać skórze dobrą kondycję. Ma też korzystny wpływ na stan włosów i paznokci. Zastosowany zewnętrznie, zminimalizuje nieprzyjemne objawy łuszczycy i pomoże przyspieszyć gojenie ran po oparzeniu.

Topinambur nie tylko przynosi korzyści w procesie odchudzania, ale także ułatwia pozbycie się z organizmu toksycznych substancji. Zawarta w nim inulina wiąże szkodliwe związki i przyspiesza ich wydalanie przez pobudzanie ruchów jelit.

Detoksykacja organizmu jest na tyle ważna, gdyż nadmiar toksyn może doprowadzić do wzrostu masy ciała, senności, osłabienia, ciągłego zmęczenia oraz wielu innych uciążliwych dolegliwości. Oczyszczające działanie, jakie wykazuje topinambur, prowadzi do wzmocnienia układu immunologicznego, poprawy przemiany materii oraz ogólnej poprawy stanu zdrowia i samopoczucia

Spożywanie topinamburu polecane  jest przy zwiększonym wysiłku fizycznym, ze względu na znaczną ilość mikro i makroelementów, m.in.: potasu, fosforu, wapnia, żelaza.

Dieta dla sportowców – szybsza regeneracja
Zwłaszcza dzięki obecność tego pierwszego minerału topinambur stanowi cenny składnik diety sportowców. Ten makroelement wspomaga pracę serca i prawidłowe funkcjonowanie mięśni, przeciwdziała zmęczeniu i przyspiesza regenerację organizmu po wysiłku, podnosi jego wydolność.

Z kolei fosfor odpowiada za zdrowe stawy i mocne kości oraz odgrywa istotną rolę  w przewodzeniu bodźców nerwowych i bierze udział w przemianach energetycznych.

Składniki topinamburu wpływają korzystnie na organizm zmagający się z cukrzycą:

• Inulina, błonnik i pektyna łączą się z niektórymi związkami i usuwają je z organizmu (na przykład aceton czy inne produkty przemiany materii zostają rozłożone, co zapobiega kwasicy).
• Krótkie frakcje fruktozy i organiczne polioksykwasy mają własności przeciwutleniające i antytoksyczne.
• Poprawia stan naczyń krwionośnych i obniża poziom stanu chorobowego.
• Poprawia wskaźniki immunologiczne krwi i obniża skłonność pacjentów do chorób infekcyjnych.

Regularne spożywanie topinamburu obniża poziom cukru we krwi, ponieważ:

• nierozłożone przez kwas solny w żołądku cząsteczki inuliny pochłaniają duże ilości glukozy zawartej w posiłku,
• błonnik absorbuje glukozę i ogranicza jej wchłanianie do krwi,
• zmniejsza się ilość glukozy powstającej w wątrobie,
• stymulowane jest zmniejszenie rezerwy glukozy (glikoliza),
• stabilnie redukowany poziom glukozy we krwi przyczynia się do własnej produkcji insuliny przez trzustkę,
• topinambur wspiera syntezę insuliny dostarczając krzem, cynk, mangan i potas.

Najważniejszym efektem prozdrowotnym jest duża zdolność fruktozy do wnikania do komórek bez pomocy insuliny i odpowiednie zastępowanie glukozy w procesach metabolicznych. Dzięki temu spada energetyczny głód komórek. Poza tym, krótkie frakcje cząsteczek inuliny, przenikającej do ścian komórek, ułatwiają przenikanie glukozy do wnętrza komórki. Wszystko to prowadzi do istotnego i stabilnego obniżenia stężenia cukru we krwi i nie wywołuje gwałtownych wahań tego wskaźnika w ciągu 24 godzin. A właśnie to jest priorytetowym zadaniem leczenia cukrzycy insulinozależnej.

W przypadku cukrzycy typu II topinambur jest także pomocny ze względu na to, iż:

1. obniża i normalizuje zawartość cukru we krwi:
   • zmniejsza wchłanianie glukozy z jelit do krwi,
   • aktywuje fermentację glukozy,
   • zwiększa efektywność własnej insuliny,
   • wspiera wrażliwość komórek na insulinę (zmniejszenie oporności na insulinę),
   • wspomaga wytwarzanie glikogenu w wątrobie;
2. poprawia metabolizm, zmniejsza poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, przez co zapobiega rozwojowi miażdżycy i innych powikłań;redukuje masę u pacjentów z nadwagą;
3. poprawia stan wątroby I przewodu pokarmowego;
4. optymalizuje syntezę hormonów kory nadnerczy, tarczycy, gruczołów płciowych.

Wszystkie powyższe działania topinamburu prowadzą do poprawy stanu psychicznego, zwiększenia wydolności i poprawy jakości życia pacjentów z cukrzycą.

Słonecznik bulwiasty, topinambur (Helianthus tuberosus L.) – pochodzi z Ameryki Północnej, należy do rodziny astrowatych (Asteraceae) i jest blisko spokrewniony ze słonecznikiem zwyczajnym (Helianthus annous L.), różnica polega na tym, że wytwarza, tak jak ziemniak, podziemne pędy (stolony) zakończone bulwami.

Jest uprawiany w Ameryce Północnej i Południowej, Azji i Europie jako roślina pastewna, ozdobna, rzadziej jadalna i przemysłowa. Gatunek jest bardzo ceniony ze względu na dużą ilość produkcyjną biomasy zielonej oraz z powodu jadalnych bulw. Bulwy mają słodkawy smak i są wartościowym jadalnym warzywem. Poszczególne części rośliny znajdują różne zastosowania, a rozwój technologii pozwala na coraz lepsze jej wykorzystanie. Topinambur dobrze plonuje na glebach lekkich. Bulwy mogą być używane w żywieniu zwierząt gospodarskich bez gotowania.

Pędy nadziemne niezdrewniałe są skarmiane w postaci zielonki albo kiszonki. Odmiany wytwarzające regularne białe bulwy są wykorzystywane w żywieniu ludzi. Przygotowuje się z nich potrawy gotowane, smażone i pieczone, frytki i sałatki. Bulwy gromadzą węglowodany głównie inulinę i mogą być stosowane w diecie ludzi chorych na cukrzycę. Napary z kwiatów są stosowane w leczeniu chorób przewodu pokarmowego. Poza tym można go nasadzać w celu rekultywacji gleb zdewastowanych przez przemysł i gospodarkę komunalną. Topinambur jest zaliczany do roślin energetycznych, które mogą dostarczać dużych ilości odnawialnej energii.